BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 7(b) ଭାରତ : ଜଳବାୟୁ, ପ୍ରାକୃତିକ ଉଭିଦ, ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଓ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ

 

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions 

Chapter 7(b) 

ଭାରତ : ଜଳବାୟୁ, ପ୍ରାକୃତିକ ଉଭିଦ, ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଓ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
(କ) କେଉଁ ବାୟୁଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ? ଏହା କାହିଁକି ଏତେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ?

(୧) ମୌସୁମୀ ବାୟୁଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ।
(୨) ଏହା ଏକ ଋତୁକାଳୀନ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ । ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳରେ ଏହା ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରୁ ଓ ଶୀତକାଳରେ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଦିଗରୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ସମୁଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରୁ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏଥିରେ ଅଧ‌ିକ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଥିବାରୁ ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ କରାଇଥାଏ । ଭାରତର କୃଷି ଏହି ବୃଷ୍ଟିପାତ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବାରୁ ଏହା ଖୁବ୍ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ।

(ଖ) ଭାରତରେ ଅନୁଭୂତ ଋତୁଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଭାରତରେ ଅନୁଭୂତ ୪ ଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଋତୁ ହେଲା –
(୧) ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ
(୨) ବର୍ଷା ଋତୁ
(୩) ଶରତ ଋତୁ
(୪) ଶୀତ ଋତୁ

(ଗ) ପ୍ରାକୃତିକ ଉଦ୍ଭିଦ  କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?

ମଣିଷର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ ଆପେ ଆପେ ବଢୁଥ‌ିବା ଘାସ, ବୁଦା ଓ ଗଛଲତାଦିକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଉଦ୍ଭିଦ କୁହାଯାଏ ।

(ଘ) ଭାରତର ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପ୍ରାକୃତିକ ଉଭିଦର ନାମ ଲେଖ ।

ଭାରତରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ପ୍ରାକୃତିକ ଉଭିଦଗୁଡ଼ିକୁ ପାଞ୍ଚଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :
(୧) କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ
(୨) କ୍ରାନ୍ତୀୟ ପଶ୍ଚିମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ ବା ମୌସୁମୀ ଅରଣ୍ୟ
(୩) କଣ୍ଟାବୁଦା ଜଙ୍ଗଲ
(୪) ପାର୍ବତ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ
(୫) ହେନ୍ତାଳ ବଣ ବା ଜୁଆରିଆ ଅରଣ୍ୟ

(ଙ) ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ ଓ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କି ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି ?

ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ

ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ

(୧) ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହେଉଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । (୨) ଏହି ଅରଣ୍ୟର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ଅତି ଘଞ୍ଚ ହୋଇଥିବାରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ପଡ଼ିପାରେ ନାହିଁ । (୩) ଏହି ଅରଣ୍ୟର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପତ୍ରଝଡ଼ା ଦେଉଥ‌ିବାରୁ ଅରଣ୍ୟର ଚିରସବୁଜିମା ବଜାୟ ରହିଥାଏ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ । (୪) ମେହୋଗାନି, ଏବୋନି, ରୋଜଉଡ୍ ଆଦି ଏହି ଅରଣ୍ୟର ପ୍ରଧାନ ବୃକ୍ଷ । (୫) ଏହି ଅରଣ୍ୟ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତର କିଛି ଅଂଶ, ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳାର ଢାଲୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯାଏ ।

(୧) ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହେଉଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ପର୍ଣ୍ଣ ମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାକୁ ମୌସୁମୀ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । (୨) ଏହି ଅରଣ୍ୟର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ଏତେ ଘଞ୍ଚ ନୁହଁନ୍ତି । (୩) ଏହି ଅରଣ୍ୟର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ପତ୍ରଝଡ଼ା ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ସମଗ୍ର ଅରଣ୍ୟ ଥୁଣ୍ଟା ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ । (୪) ଶାଳ, ପିଆଶାଳ, ଶାଗୁଆନ୍, ଅଶ୍ୱତ୍‌ଥ, ନିମ, ଶିଶୁ ଓ ଚନ୍ଦନ ଆଦି ଏହି ଅରଣ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ବୃକ୍ଷ । (୫) ଏହି ଅରଣ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା, ମଧ୍ୟପ୍ରବେଶ, ଛତିଶଗଡ଼, ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ଓ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯାଏ ।

(ଚ) କ୍ରାନ୍ତୀୟ ବୃଷ୍ଟି ଅରଣ୍ୟକୁ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?

ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଅରଣ୍ୟର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପତ୍ରଝଡ଼ା ଦେଇଥାଆନ୍ତି । ଫଳରେ ଅରଣ୍ୟରେ ଚିର ସବୁଜିମା ଭରି ରହିଥାଏ । ତେଣୁ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ବୃଷ୍ଟି ଅରଣ୍ୟକୁ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

୨ । ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(କ) ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବାଧ‌ିକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ପାଉଥ‌ିବା ସ୍ଥାନ :
ମୁମ୍ବାଇ, ଜୟସାଲମେର, ମାଓସିନ୍‌ରାମ୍
Answer:
ମାଓସିନ୍‌ରାମ୍

(ଖ) ମେହେଗାନି ଓ ରୋଜଉଡ୍ ବୃକ୍ଷ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଅରଣ୍ୟ :
ହେନ୍ତାଳ ବଣ, କ୍ରାନ୍ତୀୟ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ, କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ
Answer:
କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ

(ଗ) ହେନ୍ତାଳ ବଣ ବଢ଼ିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ :
ଲୁଣି ଜଳ, ମଧୁର ଜଳ, ଅପରିଷ୍କାର ଜଳ
Answer:
ଲୁଣି ଜଳ

(ଘ) ବଣ୍ୟ ଛେଳି ଓ ବରଫ ଚିତାବାଘ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି :
ଗିର୍ ଅରଣ୍ୟ, ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳ, ଉପଦ୍ୱୀପ ଅଞ୍ଚଳ
Answer:
ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳ

(ଙ) ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ମୌସୁମୀ ବାୟୁପ୍ରବାହ ସମୟରେ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବାୟୁର ପ୍ରବାହ :
ସମୁଦ୍ରରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ, ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ସମୁଦ୍ରକୁ, ମରୁଭୂମିରୁ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ
Answer:
ସମୁଦ୍ରରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ

୩। ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳରେ ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ବହୁଥ‌ିବା ଉଷ୍ଣ ଓ ଶୁଷ୍କ ବାୟୁକୁ _____________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଲୁ

(ଖ) ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଓ ତାମିଲନାଡୁ ଉପକୂଳରେ _____________ ଋତୁରେ ଅଧ୍ବକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ ।
Answer:
ଶୀତ

(ଗ) ଗୁଜରାଟର ____________ ଜଙ୍ଗଲ _______________ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷ ।
Answer:
ଗୀର୍, ଏସିଆ ସିଂହ

(ଘ) ହେନ୍ତାଳ ବଣର ___________________ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷ ।
Answer:
ହେନ୍ତାଳ ବୃକ୍ଷ କ୍ରାନ୍ତୀୟ

(ଙ) __________________ ଅରଣ୍ୟକୁ ମୌସୁମୀ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ପଶ୍ଚିମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ ।